Stara planina

Stara planina pripada grupi venačnih planina, a njen glavni venac prostire se približno od Zaječara do Crnog mora u dužini od oko 550 km. Pri tom manji deo glavnog venca (oko 150 km) predstavlja granicu izmedju Srbije i Bugarske, a veći deo (oko 400 km) deli Bugarsku na dva dela: severnu i juznu. Drugo ime za Staru planinu je Balkan, tako da je zapravo po ovoj planini i celo Balkansko poluostrvo dobilo ime.

dsc00716 1

Najviši vrhovi glavnog venca duž granice izmedju Srbije i Bugarske su: Golemi kamen (1969m), Dupljak (2032m), Midzor (2169m), Golema cuka (1957m), Vrazja glava (1935m), Tri cuke (1937m), Kopren (1963m) i Srebrna glava (1932m). U Srbiji, ovaj venac pripada opstinama Zaječar, Knjaževac, Pirot i Dimitrovgrad. Najviši vrh na celoj planini je Botev (2376m) i nalazi se u Bugarskoj. Od glavnog venca odvajaju se nekoliko odvojka koji zalaze u Srbiju. Značajniji vrhovi na njima su: Babin zub (1758m), Zarkova cuka (1848m), Prilepski vrh (1905m), Tupanar (1955m), Lazarevi jaglaci (1874m), Bratkova strana (1943m), Mramor (1760m) itd.

Ukupna povrsina masiva Stare planine koji zahvata Srbiju je 1802 km kvadratna.

Odlukom Vlade Republike Srbije 1997. godine zastićen je park prirode "Stara planina" koji zauzima 142 000 hektara. Prirodni rezervati i spomenici prirode koji čine ovaj park prirode na teritoriji opštine Knjazevac su: "Draganište", "Golema reka" i "Babin zub". Na teritorije opštine Pirot to su: "Bratkova strana", "Tri čuke", "Vražja glava", "Smrče", "Kopren", "Hrast lužnjak" i "Crni bor".

sdc10449

Na teritoriji Stare planine, kao i na delu teritorije Suve planine, do pre 15 godina pravljen je jedan od najkvalitetnijih sireva na svetu. Ovaj sir se zvao Staroplaninski kackavalj ili Pirotski kačkavalj i predstavljao je jedan od najvažnijih izvoznih prozvoda Srbije, a zanimljivo je dodati da je 60-ih godina dvadesetog veka ovo bio sir koji se najviše koristio u ishrani u Beloj kuci. Na pašnjacima Stare planine posle drugog Svetskog rata bilo je i do 500 000 ovaca.

I pored toga sto je kroz istoriju Stara planina predstavljala prirodnu granicu izmedju Srbije i Bugarske, interesantno je da lokalno stanovništvo sa obe strane planine u svom govoru koristi po tri padeža, što je različito od književnog jezika u obe ove drzave. Takodje, Stara planina je poznata u istoriji kao planina na kojoj skoro da nije bilo značajnijih bitaka.

Celokupni recni sliv Stare planine pripada Crnom Moru. U Srbiji sve reke sa Stare planine slivaju se u Timok ili u Nišavu. Trgoviški Timok izvire neposredno ispod Babinog zuba, a Nišava izvire ispod vrha Kom (2016m) u Bugarskoj. Ostale značajne reke i potoci su: Toplodolska reka, Visočica, Dojkinačka reka, Jelovička reka i Rosomačka reka. Ove reke i potoci spajaju se na sledeci nacin: Rosomačka reka se uliva u Visočicu, Jelovička i Dojkinačka se spajaju i zatim ulivaju u Visočicu, Toplodolska reka i Visočica se spajaju i grade Temščicu, koja se zatim uliva u Nišavu. U svom donjem toku Visočica gradi Zavojsko jezero. Najviši vodopadi na Staroj planini su Čunguljski vodopad, visine 42m, i vodopad Pilj, visine u kaskadama 64m.

Veoma je malo prelaza sa jedne na drugu stranu planine koji se koriste u današnje vreme. Na teritoriji Srbije to je samo prelaz kod Vrške Čuke, a nekada su se koristili korito reke Saške kod Vratarnice, Kadi-Bogaz kod sela Novo Gorito i stari karavanski prelaz Sveti Nikola, koji spaja sela Ravno Bucije u Republici Srbiji i Čuprene u NR Bugarskoj.

Podaci preuzeti sa sajta www.babinzub.net

21301993 1
37836 134014659970564 100000860911813 144386 141299 N
Babin Zub 0552
Babin Zub 2011 03 10 01
Babin Zub 5358
Babin Zub Zicara 201101
Babin Zub1 0
Babin Zub2 1
Copy (2) Of Sdc14636
Crnovrska Reka 24 04 2009 06
Dsc00716 1
Dsc00721
Dsc00737 0
Dscf4455 0
Dscf4466 0
Golma Reka   Cela
Img 0488
Img 0518
Img 1923
Kalna Panorama 0 (2)
Kom Stara Planina Pano 1
Midzor2 0
Sdc10448
Sdc10449
Sdc10451
Sdc10564 1
Sdc10579
Sdc10586 (1)
Sdc11807 1
Sdc14173
Sdc14175
Sdc14200
Sdc14306
Sdc14326
Sdc14338
Sdc14343
Sdc14344
Sdc14592
Sdc14596
Sdc14661
Sdc14662
Sp A1327
Sp A1340
Sp A1376
Stanjinac Vodopad 01 06 2008
Staza 2008 G 1 0

Tel/Mob: 019/3760-302     066/50-80-735     Ova adresa el. pošte je zaštićena od spambotova. Omogućite JavaScript da biste je videli.

Copyright (c) 2016. Vila Bogdanovic. Izrada sajta Lazacom